“AYRTON bize sadece hayallerimizde görebileceğimiz standartlar koydu.”
*Derek WARWICK
“Belirli bir günde belirli koşullar altında bir limitinizin olduğunu düşünürsünüz. Sonra bu limite ulaşmak için çalışmaya başlarsınız ve ulaşırsınız da.. ve dersiniz ki ”işte limit bu” İşte bu limite ulaştığınız zaman birşey olur ve limitleri biraz aşabilirsiniz. Düşünce gücünüzle,kararlılığınızla,iç güdülerinizle yaparsınız bunu. Mükemmel bir deneyimdir bu ve çok yükseklere uçarsınız…”
”AYRTON SENNA”
21 MART 1960 Sao Paolo/ Brezilya’da doğdu.
4 Yaşında babası ona ilk go-kart aracını aldı.
13 Yaşında gerçek bir kart aracıyla yarışmaya başladı.
Kart ve F3000 serilerinde çeşitli başarılar elde etti.
1984 yılında TOLEMAN-HART takımıyla Formula 1’e ilk adımını attı.
Oldukça zayıf olan bu takımla ikinci yarışında puanla tanıştı ve sezonu takımının kazandığı 16 puanın 13’üne imzasını atarak tamamladı.
Kariyerinin 6. yarışı olan Monaco GP’sinde dönemin efsane pilotlarından Alain PROST’u geçerek liderliğe yükseldi. Fakat aynı turun ilerleyen saniyelerinde yarış hakemleri yarışı yoğun yağmur nedeniyle durdurdu ve kurallar gereği 1 tur öncesinin sıralaması baz alındığından TOLEMAN-HART takımı ve kendisi adına inanılmaz bir zaferi kaçırdı. Sezonu 13 puanla klasman 9.su olarak tamamladı.
1985 yılında LOTUS-RENAULT takımına geçti. Sezonun 2. yarışı olan ve yağmur altında koşulan Portekiz GP’sinde ilk pole-pozisyonu ve ilk yarış galibiyetini kazandı.
Sezonu 7 pole, 2 zafer ve 6 podyumla tamamlayarak toplamda 38 puanla (9-6-4-3-2-1 sisteminde) klasman 4. olarak tamamladı. Lotus takımı ise kendinden teknoloji ve finansal açıdan daha güçlü olan McLaren,Williams ve Ferrari takımlarının gerisinde 4.oldu fakat dünya şampiyonu McLaren-TAG ile arasında sadece 19 puan fark vardı.
1986 yılında takımının kazandığı 58 puanın 55’ine imza atan SENNA sezonu 8 pole-2 zafer ve 7 podyumla tamamladı. 16 yarışın sadece 10 tanesini tamamlayabildi fakat bitirdiği tüm yarışlardan puan aldı.
1987 yılında 1 pole, 2 zafer ve 9 podyumla Lotus’un 67 puanından 54’üne imza attı.
1988 yılına kadar yarıştığı takımlardaki üstün performansı O’nu dönemin en iyi takımlarından olan McLaren-Honda’ya getirdi.
Takım arkadaşı Alain PROST ile giriştikleri mücadele iki efsane yarışçı arasında 3 yıl sürecek unutulmaz çekişmeli yarışların başlangıcı olur. Formula 1’deki bu dönem tüm zamanların en büyük ve en heyecanlı mücadelesi olarak tarihteki yerini alacaktır. Ve öyle de olur. Aradan 20 yılı aşkın bir süre geçmesine rağmen Formula 1 o yıllardaki popülaritesine asla ulaşamamıştır.
SENNA ve PROST ikilisi 1988 yılında sezonu McLaren-Honda mp4/4 aracıyla 16 yarışta 15 pole 15 zafer 10 duble ve toplamda 199 puanla (9-6-4-3-2-1 sistemi) tamamlayarak Formula 1 tarihinin en ulaşılmaz rekorlarına imza atmışlardır. (günümüz puanlama sisteminde yarış başına 14,875 puan ile ulaşılmaz bir başarı, öyle ki Ferrari takımı bile domine ettiği 2004 sezonunda yarış başına 14,55 puan yakalayabildi)
SENNA, yarışyolunda acımasızlığı,kararlılığı,ölçülülüğü ve disiplini ile konusunda uzmanlaşmış, daha önce hiç kimsenin başaramadıklarını başarmıştır.
SENNA Monaco Prensi olarak tanınır. Usta pilotaj gerektiren bu pistte 6 defa kazanarak ölümünden 15 yıl sonra bile nice usta pilotların ulaşamayacağı bir rekora sahiptir. Bu 6 zaferi sadece 10 yarışta kazandığını düşünürsek kelimelerin onu anlatmakta ne kadar aciz kaldığını bir kez daha anlamış oluruz..
Alain PROST, Niki LAUDA, Nigel MANSSEL, Nelson PİQUET, Keke ROSBERG gibi şampiyonlar, Gerhard BERGER, Riccardo PATRESE gibi pilotlarala savaşarak geçen 10 yılda 3 Dünya Şampiyonluğu… Bu rakamlar muhteşem kariyerini açıklamaya ve SENNA’yı farklı kılmaya yetiyor..
1988-90 ve 1991 yıllarında 4 yılda 3 şampiyonluk kazanarak o tarihe kadar bunu başaran en genç pilot ünvanını aldı. Sürekli aynı hızı koruduğu için SENNA’ya ”sihirbaz’‘ lakabı takıldı.
McLaren’de yarıştığı 6 yılda 3 Dünya Şampiyonluğu, sayısız rekor ve unutulmaz başarılara imza attıktan sonra,
1994 yılında McLaren ile Lamborgini anlaşması gerçekleşmeyince Williams-Renault takımına geçti.
***(Dönemin McLaren patronu Ron DENNIS Lamborgini ile yapılacak muhtemel motor anlaşmasının kısa vadede muhteşem başarılar getireceğini biliyordu fakat kimsenin anlayamadığı RON o zamanlarda hata gibi görünen fakat yıllar sonra anlayabileceğimiz bir karar vererek Lamborgini anlaşmasından vazgeçti. Bu şekilde motor üreticisine ödeme yapmadan kendi üretmediği motoru tedarik eden tek takım hüviyetini kazanmıştır. Ron DENNİS’in o zaman verdiği karar McLaren takımının günümüzde hala şampiyonluklar kazanan bir yarış takımı ve bir ”şirket” olmasını sağladı.)
1994 yılında SENNA en iyi yaptığı işi yapmaya ve hızlı gitmeye devam etti. Sezonun ilk 3 yarışında da pole pozisyonu alarak San Marino İmola GP’sine çıktı. Fakat ne yazık ki tek turda hızlı olan Williams-Renault’u hızlı olduğu kadar dayanıklı değildi ve pole kazandığı 3 yarışı da tamamlayamamıştı.
1 MAYIS 1994 günü Ayrton SENNA lider başladığı ve lider götürdüğü San Marino İmola GP’sinde Tambrello virajında aracının direksiyonunda kaynak yapılan bir parçanın kopması nedeniyle virajı alamayarak saatte 210kmh hızla duvara çarptı ve hayatını kaybetti.
Ayrton SENNA hayatını adadığı yerde, yaşamaktan çok kazanmaya, kazanmaktan çok yarışmaya, yarışmaktan çok insanlığa değer verdiği, işi olduğu için değil ”yaşam tarzı olduğu için” üzerinde korkusuzca dolaştığı pistlerde hayata veda etti..
*Steve MATCHETT’in (1990-98 Benetton Mekanikeri) söylediğine göre İmola pisti çalışanlarından biri SENNA’nın kokpitinde bir Avusturya bayrağı bulmuştu. Eğer yarışı tamamlayabilseydi o bayrağı önceki gün sıralama turlarında hayatını kaybeden Avusturya’lı pilot Roland RATZENBERGER için dalgalandıracaktı..
*SENNA değişik bir insandı, bir yarışta kaza yapan Eric COMAS’ı kurtarmak için kazanmayı hiçe sayarak yarış içinde aracını durdurup ona yardım etmek için yanına gitmiştir. Bunu da rekrorların kralı olarak yazabiliriz. Kurtardığı toplam pilot sayısı 1…
SENNA’nın bazı istatistikleri:
Katıldığı GP : 162
Kazandığı GP : 41
Bitiremediği GP: 53
Pole Pozisyon : 65
Podyum : 80
Puan : 615
En Hızlı Tur : 19
Yarıştığı Tur : 8225
Yarıştığı Km : 37970
—Senna, Prost, Mansell, Piquet
SENNA öldükten sonra herkes Formula 1’in eskisi kadar heyecanlı olmayacağını düşünüyordu ve öyle de oldu. Kazayı takip eden birkaç yılda F1’in popülaritesi yarı yarıya azaldı.
*SENNA’yı muhteşem yapan sadece yeteneği, istatistikleri, zekası değildi. SENNA’yı SENNA yapan kişiliğiydi, insancıllığıydı. Günümüzde bile SENNA’nın kurduğu vakıfa ait fondan 3 bin Brezilya’lı yoksul çocuk eğitim görüyor.
SENNA’dan İNCİLER….
*Bu turda en iyiyim ve bunu size kanıtlayacağım, bir dahaki turda da kanıtlayacağım ve ondan sonrakinde de kanıtlayacağım..
*Bugün bizim çocuklara yarışmayı öğrettim bir sonraki yarış ise uçmayı öğreteceğim..
*Risksiz bir yarış düşünemiyorum, her pilot kendini geliştirmeli, her pilotun kendi limitleri var benimki diğerlerinin biraz üstünde..
*Benim için en kötü derece ikinciliktir..
*Yarışlar, rakiplerle mücadele benim kanımdadır, benim bir parçam ve hayatımın bir bölümüdür. Eğer sonuçta hayatıma mal olacak bir kaza geçireceksem, tek dileğim herşeyin bir anda ve hemen olmasıdır… (ve 2 ay sonra tıpkı söylediği gibi oldu, belki de bu bir duaydı)
*Virajlarda nefesinizi tutarak arabayı tam olarak hissedebiliyorsunuz… (inanılmaz)
*Senna bir yarış öncesi Ron Dennis’e aynen şunları söyler: ”bugün bu otomobil finiş göremez, motordan tuhaf sesler geliyor…” Ron DENNİS ise otomobilin ayarlarının mükemmel olduğunu söyler fakat yine de McLaren-Honda baştan sona kontrol edilir. Mekanikerler birşey bulamaz ve Senna haklı çıkar. McLaren o gün motor arızasıyla yarış dışı kalır. Motor arızası yapılan kontrollerde açıklanamaz ama Senna zaten biliyordur…
*Hiçbir sorunla karşılaşmadan kazanmak çok zordur. Kazanmak için savaşmak zorundasınız ve çoğu zaman bu savaş kendi inançlarımız ve amaçlarımız uğruna başka insanları yenmekle kazanılıyor. Kendi görüşünüz, kendi fikirleriniz, kendi kişiliğiniz her şeyin üzerinde. Eğer sıkı savaşmazsanız, kendi çizdiğiniz yolu kaybediyorsunuz ve bu yolu kaybederseniz hiçkimse olursunuz.
*İngiliz polisi Senna’yı İngiltere GP’si öncesi aşırı hızdan durdurur.
-polis sorar : ”ne yaptığını sanıyorsun 200kmh ile gidiyorsun. Kendini Manssel mi sanıyorsun?”
-Senna cevap verir : ”Hayır Senna….”
*Korku benim için heyecan vericidir.. (1991)
*Aracım yüzeyde biraz garip tepki veriyor. Aracın aerodinamiğinden kaynaklanıyor fakat süspansiyonda da biraz sorun var.. (1 MAYIS 1994 yarıştan hemen önce)
SENNA ANISINA:
*Ron DENNİS: SENNA çok özel bir kişiliği olan, zeki cesaretli ve diğer sürücülerden çok farklı olan bir pilottu.
*Frank WİLLİAMS: O’nu kaybetmeye alışmış olmak imkansız. O’nu tanıyana herkes çok özel birini kaybettiğinin farkındadır.
*Emerson FİTTİPALDİ: SENNA’nın hayatı bir örnektir. Bu sporu bu kadar çok seven ve emeğinin meyvelerini alan bir pilottu. Dünya en büyük pilotlarından birini kaybetti. Formula 1’in onsuz tadı olmayacak.
*Alain PROST: O’na karşı yarıştığım için gururluyum. Gerçek anlamda saygı duyduğum tek pilottu. O’nun anısına bir daha asla F1 aracına binmeyeceğim. (ve öyle de yaptı)
*Niki LAUDA: SENNA yaşamış olan en iyi pilottu.
*Michael SCHUMACHER: ’94 için konuşuyorum. Yaşasaydı SENNA şampiyonluğu kazanırdı. Bu şampiyonluğu O’na vermek isterdim. O bu güne kadar gelmiş geçmiş en iyi sürücüydü. O’nun gelecekte daha neler yapabileceğini asla bilemezsiniz.
*Martin BRUNDELL: SENNA bir dahi. Dengesizliğin doğru tarafında durduğunu ama çok uçlarda gezindiğini söyleyebilirim. Her defasında bu işten paçasını çok zor sıyırıyor ve bu da beni korkutuyor.
*Gerhard BERGER: ”İmola’da bir hafta sonu hatırlarım, sıralamalarda bir tur Senna bir tur ben en hızlı zamanı yapıyorduk. Artık son lastik setine gelmiştik. Pitte Senna arabasından indi yanıma geldi ve ”Bu iş tehlikeli olmaya başladı ama sen bilirsin benim açımdan sorun yok” dedi.
*SENNA büyük bir ihtirasla korkusuzca araba kullanırdı. Acımasız hırsı sürekli eleştirilirdi. McLaren’deki takım arkadaşı PROST bir defasında O’nu ”yaşamaktan çok kazanmayı umursamakla,” tehlikeli bir deli olmakla suçlamıştı. Prost’a ve bir çok pilota göre Senna kendisine Tanrı’nın yardımcı pilotluk yaptığını düşünüyordu.
SENNA bazen çok ileri gittiğini itiraf ediyordu. 1988 Monaco GP’sinde pole pozisyonu aynı aracı kullanan takım arkadaşı Prost’un yaklaşık 2 saniye önünde kazanınca sıralamaların ardından yaptığı açıklamada bilincini yitirdiğini ve çok korktuğunu söyledi, ”TUR BOYUNCA BİR TÜNELDE GİBİYDİM, SANKİ BAŞKA BİR BOYUTTAYDIM, KENDİME GELİNCE YAVAŞLAMAYA BAŞLADIM….”
Ölümlü olduğunun tamamen farkında olduğunu ve sınırlarının ne olduğunu görmek için kendisini zorladığında korktuğunu söylüyordu. Yarışları hayatı için metafor gibi görüyordu. Yarışlar kendisini keşfetmesi için bir araçtı.
*Bu araştırma beni büyülüyor.. Ne kadar ileri gidersem kendimle ilgili o kadar çok şey öğreniyorum..
İçe dönük yaşıyormuş gibi görünmesi insanlık için faydalı işler yapmasına engel olmadı. Çocukları çok seviyordu ve servetini (öldüğünde yaklaşık olarak 400 milyon dolar serveti vardı ve 1994 yılında Türkiye bütçesi bile o kadar değildi) Brezilya’da yoksul semtlerde yaşayan çocukların eğitimi ve geleceği için harcadı. Kendi geleceği için ise hep her şeyin bir anda olup bitmesini istediğini söylerdi..
Kötü son 1 MAYIS 1994’te geldi. San Marino İmola pisti Formula 1 tarihinin dönüm noktası olarak kayıtlara geçti. Milyonlarca insan televizyonları başında kazaya tanıklık etti ve ağladı. Sao Paolo’daki cenazesine aralarında Alain Prost olmak üzere çok sayıda pilot ve Formula 1 dünyasının önde gelenleri, Brezilya ve bazı devlet başkanlarıyla birlikte dünyanın 4 bir yanından gelen 3 milyondan fazla insan katıldı ve cenazesi 102 ülkede naklen yayınlandı.
Ayrton SENNA Formula 1 tarihinde pistlerde ölen son pilottur. Senna’nın ölümünün ardından FİA tarafından sayısız güvenlik tedbiri alınmıştır. Bunlardan biri de günümüzde ŞİKAN adı verilen bir zamanların hızlı virajlarıdır.
Tüm markaların öldükten sonra adına çıkardığı modeller ona duyulan tarifi mümkün olmayan tutkunun ve saygının bir göstergesidir. DUCATİ’nin halen Ayrton SENNA versyonları ürettiğini ve hit olan her modeli için SENNA versiyonu çıkarttığını biliyoruz.
SENNA ADINA ATARİ OYUNLARI PİYASAYA SÜRÜLDÜ
HAYATINI ANLATAN ÇİZGİ FİLM YAPILDI
*1998 Yılında Brezilyalı ünlü manken Marcello Prado Senna’dan bir kızı olduğunu açıkladı ve mahkeme yoluyla bunu ıspatladı. Brezilya mahkemeleri tarafından alınan kararla Senna’nın kızının kendi rızası olmadan resminin dahi çekilmesi yasaklanmıştır.
Son olarak Formula 1’in efsane mühendislerinden 1976 yılında ilk turbo şarjlı motor RS01’in mucidi ve 90’lara damga vuran efsane Renault V10’un tasarımcısı iki büyük pilot SENNA ve SCHUMACHER ile çalışmış olan Bernard DUDOT’tan SENNA’yı dinliyoruz..
”Ayrton ile çalıştığım dönem teknoloji açısından büyük farklılıklara sahip. Senna ile çalıştığım dönemde henüz telemetre sistemi yoktu ve kullandığımız birkaç veri toplama sistemini bugünkü telemetre ile karşılaştırmak mümkün değil. O nedenle pilotlar hem en hızlı turları atmaya çalışıyorlardı hem de pist üzerinde aracın verdiği tüm tepkileri hafızalarında tutup bize aktarmak zorundaydılar. Bu açıdan değerlendirdiğimde evet Senna inanılmaz bir pilottu. Ne sorarsanız sorun pistin her tarafını metre metre viraj viraj cevaplardı. İnanılmaz derecede mükemmeldi ve mükemmeliyetçi olmamızı beklerdi. Bazen kazandığımızda bile kendimizi rahat hissetmezdik.
O BAMBAŞKAYDI…
**Belirli bir günde, belirli koşullar altında bir limitinizin olduğunu düşünürsünüz. Sonra bu limite ulaşmak için çalışmaya başlarsınız ve limite ulaşırsınız da… ve dersiniz ki ”işte limit bu”. İşte bu limite ulaştığınız zaman birşey olur ve limitleri biraz aşabilirsiniz.
Düşünce gücünüzle, kararlılığınızla, iç güdülerinizle yaparsınız bunu. Mükemmel bir deneyimdir bu ve çok yükseklere uçarsınız…
”AYRTON SENNA”
*Farklı bölümleri alıntıdır.
*Kurgu ve derleme bana aittir.
*Katkı sağladığım bütün SENNA hayranlarına sonsuz şükranlarımı sunarım.
Saygılarımla..
LOST BOY
Bir yanıt yazın