İçinde hem yol hem de havacılık teknolojisi ile ilgili parçalar var. Ama sonuçta bunun adı “motor sporu” ve şu anda Formula 1’de motorların performanslarında gelişim yasak. Sadece dayanıklılıkla ilgili sorunların giderilmesi sırasında takımlar, bazı “kurnazlıklarla” performans gelişimi sağlayabildiler.
Bir F1 aracında mekanik unsurların yanında elbette aerodinami de önemlidir ama oranların dağlar kadar farka ulaşması da kabul edilemez. Zaten elektroniklerin spora çok fazla girmesinden yakınırken motorların dondurulması sınırları aşıyordu.
Eski zamanlardaki yarışları izliyoruz; şu, viteslerin rallideki gibi yandaki kol ile manuel değiştirildiği zamanlar. O zamanlarda sadece aerodinamik olarak güçlü olan takımlar öne çıkmıyordu. Bu konuda eksiklik yaşayanlar motorlarıyla durumu telafi edebilme şansına sahipti. Peki ya şimdi? Şimdi neredeyse rüzgâr tünelleri yarışıyor. Ferrari rüzgâr tünelinde sorun yaşadığında geri dönüşü çok zor durumlara düşüyor.
Lastikler aynı, motorlar dondurulmuş… Geriye mekanik olmayan KERS ve aerodinami kalıyor. Yenilik veya buluşlar, her zaman aerodinami alanında ortaya çıkmak zorunda kalıyor. E bu durumda nerede bizim “motor sporu”muz.
Seneler boyunca geçişlerin azlığından yakındık. Şimdi yine aerodinamik bir çözüm DRS ile geçişler arttırıldı ki ben bu sistemin faydalarını görmeme rağmen karşısındayım. Yapay bir geçişin neresinden keyif alabiliriz. Zaten bana göre taraftarların asıl istediği geçiş görmek değil; pilotların yan yana, tekerlek tekerleğe mücadele etmelerini izlemektir. Geçiş az olmuş, varsın olsun; şahsen ben mücadele görmek istiyorum. Arkadaki pilot öndekini sıkıştırsın, yakınında bir köpek balığı gibi dolaşsın istiyorum. Bunu yapabilmeniz için de DRS’ye gerek yok. Mekanik tutunma üzerine yoğunlaşıldığında istenilen seviye yakalanacaktır. Nasıl mı?
Formula 1 araçlarının olmazsa olmazı yere basma kuvveti; yani İngilizce downforce. Biz bu araçları o kadar “yere basıyoruz” ki, bir virajda öndeki aracın hava koridoruna giremiyor, girerse de kendisini yolun dışında buluyor. Çünkü hava koridoruna girdiğinde aracın aerodinamisini besleyecek havayı kaybediyor. Bunun yerine mekanik yol tutunmasına önem verilirse -ki bunun için lastikler, süspansiyonlar vs. öne çıkıyor-, aerodan tavizler alınırsa ileri yönde bir adım atılmış olur. Böyle durumlarda geçişler için sadece ana düzlüğü beklememize de gerek kalmayacak. Burada bir parantez açmam gerekiyor: Pirelli lastikleriyle bu sene neler yaşanabileceğini de görmüş olduk. Sonuçta buyurun size daha az aerodinami olması için bir neden daha. Unutmadan; kesinlikle ben aerodinami olmasın demiyorum. Formula 1’de bunu denemez zaten. Sadece her alanda makul seviyelere gelinsin diyorum.
Ekonomik krizden bahsedildi; maliyetler düşürülsün diye sporu geliştirecek ucuz yollar arandı ki DRS oldukça ucuz. Bunu kabul ediyorum. Testler de kalktı ki maliyetler düşsün diye ama artık herkes simülatörlere yatırım yapmaya başladı. Hali hazırda iyi sistemleri olanlara ise gün doğru. Yani para test alanlarına değil, simülasyon cihazlarına kaydı. Ne kazandık??? Attığımız taş ürküttüğümüz kurbağaya değmiyor; o kadar değerli değil. Ne mi yapalım?
Zamanında yanlış hatırlamıyorsam ilk Max Mosley bu fikri öne atmıştı: Bütçe sınırı .Genel hatlarıyla pekâla uygulanabilecek bir şeydi. Her takımın belli bir bütçesi olacak ve bunu istediği alana harcayabilecek. Ben motor alanında iyiysem orada daha farklı şeyler bulacağım; aerodinami, elektronik vs. ise o alanda. Elbette belli başlı kurallar olacak ama motor sporlarının özgürlüğünü de kısıtlamayacak. Büyük takımlar buna olmaz dedi. Ecclestone da bana göre bunu pek desteklemedi. Çünkü büyük takımların şampiyonluk mücadelesinde olmaması, taraftarların ilgisini azaltacaktı. İnanıyorum ki takımların içinde bütçe sınırını çok mantıklı görenler vardı veya hâlâ var ve şimdi Kaynak Kısıtlama Anlaşması adı altında belki de bu yola doğru gidiliyor-“du”. FIA’nın denetiminde takımlar, “beyin” olarak daha özgür “para” olarak daha kısıtlı kalacaklardı. Formula 1’de araçların yanında beyinlerin de yarışmasını istemiyor muyuz? Adrian Newey neden seviliyor sizce? Peki neden mesela motor alanında birisine de dahi gözüyle bakılmıyor?
Saf mücadelelerin yaşanabilmesinde teknolojik alanlar arasında dengenin yakalanabilmesi şart. Kantarın topuzu sadece bir alana ağır basmamalı. Ekonomik kriz, tasarruf diye diye bazı işlere girişildi ama Formula 1’i Formula 1 yapan unsurların önüne geçildi. Kriz döneminden farklı şekilde teknik ve sportif çözümlerle geçilebilirdi. Uçak yapmıyoruz sonuçta; asfalt pistte yarışlar otomobiller üretiyoruz.
Gökhan Kamil
Bir yanıt yazın