Dünya Motorsporları Konseyi 6 Aralık 2007 tarihinde Uluslararası Sportif Anlaşmasına göre 151 C maddesini ihlal etmekle suçlanan Renault takımını görüşmek için toplanmıştır. Bu kurala göre başka takıma ait bilgileri elde bulundurmak ve kullanmak ayrıca sporun itibarını lekelemek suç teşkil ediyor.
1. Giriş
1-1 7 Eylül 2007 tarihinde Renault takımı hem Mclaren hem de FIA’yı Mekanik Tasarım Mühendisleri Philip Mackereth’ın Eylül 2006’da takıma katıldığında eski takımı Vodafone Mclaren Mercedes’e ait bilgiler getirdiği hakkında bildirmiştir.
1-2 Renault’un bildirmesi ve Mclaren takımının yeterli bilgiler ile şikayeti üzerine FIA, 8 Eylül 2007 tarihinde Renault takımına 6 Aralık 2007’de düzenlenecek olan toplantıya katılması gerektiğini söyleyen bildiri göndermiştir. Renault’a toplantının amacının 151 c maddesinin ihlali, eylül 2006 ve eylül 2007 süreci içerisinde Mclaren’e ait yakıt sistemi, vites montajı, soğutma sistemi, hidrolik kontrol sistemi ve Mclaren’in 2006 ve 2007 araçlarında kullandığı yeni süspansiyon parçası hakkında belgelere yetkisi olmadığı halde sahip olmak suçlamalarına cevap vereceği belirtildi.
1-3 Renault ve Mclaren takımları 6 Aralıktaki toplantı öncesinde FIA’ya uzun yazılı savunmalar yaptı. Mackereth de tavsiye üzerine Renault’u savunan savunmada bulundu. Renault ve Mclaren’e her iki tarafın savunmasının kopyası gönderildi. Buna ek olarak Mackereth’in Mclaren’den Renault’a götürdüğü iddia edilen belgelerin ve Renault’un ilgili bölümleri ile ilgili tasarım kopyaları Dünya motorsporları Konseyine iletildi.
1-4 6 Aralık 2007’deki toplantıda Renault ve Mclaren taraflarından sözlü olarak savunmalar ve açıklamalar yapıldı ve olayla ilgili her iki tarafların şahitleri dinlendi. Dünya Motorsporları Konseyi ilgililere sorular sordu ve Renault ve Mclaren taraflarına şahitlere soru sorma fırsatı verildi.
2. Özet ve Temel Bulgular
2-1 Yapılan yazılı ve sözlü savunmalara ve Renault’un da kabul ettiğine göre bazı Renault mühendisleri Mackereth’in getirdiği belgelerden 4 adet Mclaren tasarımına ulaştı ve inceledi. Buna göre Renault takımı Uluslararası Sportif Anlaşmasının 151 c maddesini ihlal etmiştir.
2-2 Mackereth, Mclaren’e ait olan, Mclaren’e ait olmayan ve kendi finansal belgelere önemli derecede sahip olan kişidir. Dünya Motorsporları Konseyi Mackereth’in Mclaren’den aldıklarıyla değil, Mclaren’den alıp Renault’ın ulaştıkları ile ilgilidir çünkü Dünya Formula 1 Şampiyonasını ikincisi etkiler.
2-3 Dünya Motorsporları Konseyi Renault mühendislerinin gördüğü 4 çizimden 3’ünün Renault tarafından kullanılmadığı sonucuna varmıştır. Mclaren’in J-Damper olarak adlandırdığı 4. çizim Renault tarafından deneme amaçlı sistemde kullanılmıştır. Ancak bu deneme başarısız olmuştur çünkü Renault takımı Mclaren’in bu J-Damper sistemini tam olarak araca yerleştirilmesini tam olarak anlayamamıştır. Bu, Renault’un Mclaren’in J-Damper çizimlerinin nasıl çalıştığı hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığını gösteriyor. Bu koşullarda Dünya Şampiyonasına bir etkisi olmamıştır.
2-4 Dünya Motorsporları Konseyinin önemli noktalar olarak düşündükleri aşağıda belirtilmiştir.
3. Bilgilerin Mclaren’den Alınışı
3-1 Dünya Motorsporları Konseyinin elindeki kanıtlara göre Mackereth eylül 2006’da Renault’a katılmadan ve Mclaren’den ayrılmadan önce belirli materyal ve belgeleri almıştır.Bunların içerisinde Mclaren’e ait bilgiler, başka partilere ait telif hakkı bulunan materyaller ve kişisel bilgiler de var. Mackereth 33 adet elektronik dosyayı 11 adet flopy diskete kaydetmiş ve evine götürmüştür. Bu 33 elektronik dosyada 18 adet çizim ve Mackereth’e ait finansal bilgiler bulunuyor. Mackereth aynı zamanda ‘peak2.tif’ adlı dosyayı e-posta ile evindeki bilgisayarına yollamıştır.
3-2 Mackereth yanı zamanda Mclaren’deki zamanından 2 adet kendi çizimine sahiptir. Birincisi kütle amortisör, ikincisi ise J-Damper olarak adlandırılan sistem.
3-3 Mclaren’e göre Mackereth’in götürdüğü tüm bilgiler bir araya getirilip A4 kağıdına çıktı alındığında ortaya 762 sayfa çıkıyor.
4. Bilgilerin Renault’a Geçişi
4-1 Renault’a katılmasından kısa süre sonra Mackereth Bilgisayar Teknolojileri asistanından kişisel bilgileri olarak tabir ettiği 11 flopy disketteki bilgileri Renault’un bilgisayarına geçirmesini istemiştir. Dünya Motorsporları Konseyi bu bilgilerin İnternet Teknolojileri merkezindeki bilgisayara yüklendiğini ve 10 dakika sonrada sadece Mackereth’in ulaşabileceği dizine geçirildiğini öğrenmiştir. Renault takımı bu bilgilerin 207 sayfa olduğunu ve 108’inin Mclaren’e ait olduğunu belirtti.
4-2 Mackereth, Renault’a katıldıktan sonra ‘peak2.tif’ adlı bilgisayar ekran görüntüsü olan resmi Renault e-posta hesabına gönderdiğini ve bu dosyayı ’21aspec.tif’ ismiyle yeniden adlandırdığını kabul etmiştir. Mackereth ayrıca evinde bulunan 2 yazılı çıktıyı da iş yerine getirdiğini kabul etmiştir.
4-3 Miktar, değerin bir göstergesi değildir ancak Mackereth’in getirdiği 762 sayfalık dosyanın 111 sayfası Mclaren bilgilerini içeriyor ve bunlar Renault sistemine yüklenmiştir ve teorik olarak Renault’un kontrolü altına geçmiştir.
5. Araştırmalar
5-1 Mackereth’in Dünya Motorsporları Konseyi’ne sunduğu kanıtlara göre eski Renault çalışanı Mclaren’e geçip, Mclaren’i eski çalışanları Mackereth’in kendilerine ait belgeleri Renault’a geçirdiği yönünde uyarmıştır. Mackereth bu konuyu öğrendikten sonra Renault yönetimini olay hakkında bilgilendirmiştir.
5-2 Renault Teknik Direktörü Bob Bell 6 eylül 2007 tarihinde ön araştırma yaptırmıştır ve sonuçlar 7 eylül 2007 tarihinde FIA ve Mclaren’e gönderilmiştir. Daha sonraki 2 hafta içerisinde Bob Bell 20 mühendisi ile konuşmuş ve bunlardan 14’ünün konuşmaları şahit kayıtlarına geçmiştir. Buna ek olarak İnternet Teknolojileri sisteminde de iç analiz yapılmıştır.
5-3 Renault düzenli olarak Mclaren ve FIA’yı kendi araştırmalarının gelişmelerinden haberdar etmiştir. Böylelikle Renault ve Mclaren avukatları arasında uzun yazışmalar olmuştur. Bu yazışmaların kopyaları Dünya Motorsporları Konseyi’ne sunulmuştur.
5-4 Bağımsız İnternet Teknolojileri uzmanları Renault’un onayı alınarak Mclaren tarafından göreve getirilmiş, Renault’un sistemine girişlerine izin verilmiş ve özellikle Mackereth’in dizini olmak üzere tüm Renault sisteminin analizi yapılmıştır.
5-5 Mackereth’in de onayı ile Mackereth’in kişisel bilgisayarı da uzmanlar tarafından incelenmiştir.
5-6 Mclaren, Renault’un sunduğu belgeler hakkında soruları yükseltince Renault ve avukatları yazışma yolu ile cevaplar vermiş, daha fazla bilgi ve açıklık sunmuştur. Ve bazen daha fazla görüşmeler yapılmış ve şahitlerin yorumları sunulmuştur.
5-7 Bunlara ek olarak Renault, FIA Teknik bölümünden teknik araştırma yapmasını ve Renault’un 2007 ve 2008 araçlarında Mclaren’e ait belgeleri kullnaıp kullanmadığı hakkında açıklama yapmasını istemiştir.
5-8 Bu inceleme ile sonuç raporu Dünya Motorsporları Konseyine iletilmiştir.
5-9 Renault, Mclaren’e ait bilgileri teknoloji sisteminden silmiştir. Ancak Renault sistemi gecelik ve aylık yedekler aldığı için bilgiler kalıcı olarak Renault yedeklerinde bulunmaktadır. Bu yedekler içerisinden belirli dosyaları silmek mümkün değildir bu yüzden Mackereth’in Renault’a getirdiği Mclaren’e ait belgeler Renault’un yaklaşık 28 yedeğinde bulunmaktadır.
5-10 Renault’un düzenlemiş olduğu ön araştırmadaki bulgular Mackereth’in açıkladığından öte gitmemiştir. Bu aynı zamanda Mackereth’in kanıtlarıdır.
5-11 Dünya Motorsporları Konseyi Renault Yönetiminin olayın ortaya çıkmasından sonra sorumlu davrandığı, hem Mclaren hem de FIA ile birlikte çalışmaları yürüttüğüne dikkat çekmektedir.
5-12 Araştırmalar Mackereth’in Mclaren’e ait önemli miktarda belgeleri Renault’a getirdiğini ortaya çıkarmıştır. Ancak kanıtlar sadece 4 çizimin Renault personeli tarafından görüldüğünü gösteriyor. Mclaren diğer belgelerin de tartışılmış, yayılmış ve kullanıılmış olabileceğini savunmuştur ancak yapılan geniş çaplı araştırmalar bunun olmadığını göstermiştir. FIA’nın kendi araştırmalarıda böyle kanıtlara ulaşamamıştır.
6. 4 Mclaren Çiziminin Renault İçerisinde Yayılması
Yakıt Sistem Şeması
6-1 Renault takımı Mclaren yakıt sistemini içeren bir şemanın Tasarım şefi Densham ve Mekanik Tasarım Mühendisi Gordon Hardie dahil olmak üzere az 2 Renault mühendisi tarafından görüldüğünü kabul etmiştir. Bu çizim Mackereth’in Mclaren’den aldığı ve 11 flopy diskete yüklediği 18 çizimden birisidir. Dünya Motorsporları Konseyine sunulan kanıtlara göre bu çizim fotokopi şeklinde Hardie’ye verilmiştir ancak Hardie’nin daha fazla kullanıp kullanmadığı ya da dağıtmadığı hakkında kesin kanıt yoktur. Ancak Hardie bunları yapmadığını iddia ediyor. Hardie bu belgeyi bir kaç sayfanın arasında saklamıştır ancak Mackereth Eylül 2007 başlarında çizimi yok etmek için geri istemiştir.
6-2 Renault, bu şemanın kendileri için bir anlamının olmadığını belirtmiş, çünkü Mclaren’in yakıt sisteminin kendilerininkine oranla tamamen farklı olduğunu iddia etmiştir. Renault ayrıca bu gördüklerinin sadece yakıt sisteminin şeması olduğunu, sistemin oluşturulması için yeteri kadar detaylı bilgi ve çizimlere sahip olmadığını belirtmiştir. Ancak Mclaren kendilerinin yakıt sisteminin tamamen yenilikçi olduğunu, belkide Formula 1’de yegane olduğunu savunmuş bu yüzden başka bir F1 takımı için çok değerli olabileceğini belirtmiştir. FIA Teknik Bölümünün yaptığı araştırma sonucunda ise "2006’dan bu yana Renault yakıt sistemi ve Mackereth’in Renault’a getirdiği çizimler arasında bir benzerlik olmadığını" belirtmiştir.
6-3 Mclaren’in yakıt şemasının Renault’un F1 araçlarının tasarımında ya da araçların geliştirilmesinde kullanıldığına dair kanıt yoktur.
Vites Sistemi
6-4 Renault, Mackereth’in Mclaren vites sistemi ile ilgili şemayı Tasarım Şefine ve Transmisyon Bölüm Başkanı Osgood’a gösterdiğini bildirmiştir. Bu çizim Mackereth’in Mclaren’den aldığı ve 11 flopy diskete yüklediği 18 çizimden birisidir. Bu çizim Mclaren’in vites kümesindeki uzunlamasına olan çapraz bölüme aittir. Bu çizimin bir kopyası Baş Tasarımcının masasında belgeler arasında, 7 Eylül 2007’de Mackerert yok etmek için isteyene kadar saklanmıştır.
6-5 Hem Densham hem de Osgood bu çizimlere kısaca bakmanın haricinde daha fazla ilgi göstermediklerini bildirmişlerdir. Denshamn bu çizimi sadece akademik ilgi ile incelediğini kabul etmiştir ancak o Haziran 2007’de bu çizimleri görmeden önce zaten Renault’un 2007 ve 2008 vites kutusu tasarımları yapılmıştı ve bu farklı dizayn felsefesine sahipti. Ancak Mclaren takımı bu çizimlerin, kendilerinin yenilikçi kesintisiz vites kutusunu detaylı olarak anlattığını ve herhangi bir Formula 1 takımının sistemin nasıl çalıştığını öğrenmek için çok istekli olabileceğini savundu. Ancak FIA teknik Bölümünün açıklamasında Renault’un 2007 ve 2008 transmisyon sisteminde Mclaren’in belgelerinden faydalanılmadığını belirtti. Ve yapılan açıklamada 2006 transmisyon sisteminden tek farkın kesintisiz vites sistemi olduğu belirtildi. Bu sistem Mackereth’in Renault’a katıldığı günlerde test edilmişti bu yüzden Mclaren’in bilgilerinden faydallanılmış olması çok az bir olasılık.
6-6 Mclaren’in vites şemasının Renault’un F1 araçlarının tasarımında ya da araçların geliştirilmesinde kullanıldığına dair kanıt yoktur.
Amortisör Sistemi
6-7 Dünya Motorsporları Konseyi, Mackereth, Renault’a katıldıktan hemen sonra 2 Renault Mühendisi ile Mclaren’in süspansiyon sistemi hakkında konuştuğunu duymuştur. Görüşmeler FIA’nın Renault’ta yasakladığı kütle amortisörler ve Ron Dennis’in bu sisteme yasal çözüm olarak buldukları sistem hakkında olmuştur. Bu görüşmeler sonucunda Mackereth ekim 2006’da evinden kütle amortisörler ve J-Damper ile ilgili çizimleri getirdiğini, Bay Allison ve Mekanik Tasarım Başkanı Bay Duffy’e gösterdiğini kabul etmiştir.
6-8 Mackereth ayrıca Mclaren’in kütle amortisör ve J-Damper sistemlerinin çizimlerini 3 Renault mühendisine gösterdiğini kabul etmiştir. Bu mühendislerden birisi evinde çalışabilmek için çizimi fotokopi çektirdiğini kabul etmiştir. Bu mühendis çizimin kopyasını Mackereth’e geri getirdiğini ve fotokopiyi de yok ettiğini söylemiştir.
6-9 Mclaren’in süspansiyon sisteminin yasallığından şüphe duyan Renault takımı J-Damper sisteminin çalışma şeklini anlamaya çalışmış ve anladıkları kadar FIA’ya bu sistemi anlatarak yasal olup olmadığını öğrenmek istemiştir.
6-10 Renault, FIA’ya bu dönen kütle amortisör sistemi olarak düşündükleri J-Damper’in yasallığı hakkında soru sormuştur. FIA, Renault’un bahsettiği bu sistemin yasal olmayabileceği cevabını vermiştir. Ancak Renault’un bu soruyu yöneltmesi, Mclaren’in kullandığı sistemin gereksinimlerini tam olarak anlamadığını göstermektedir.
6-11 FIA Teknik Bölümü araştırmasının sonucunda J-Damper çizimlerinin Renault’ta bu sistemin kullanılmadığını ve kullanılmayacağını gösterdiğini söyledi. Renault araçlarındaki tüm amortisör sistemleri geleneksel yapıya sahip ve başka üreticiden geliyor.
6-12 Mclaren’in kütle amortisör şemasının Renault’un F1 araçlarının tasarımında ya da araçların geliştirilmesinde kullanıldığına dair kanıt yoktur. J-Damper sistemi Mclaren’in yasal olmayan sistem kullandığını kanıtlamak için incelenmiş olsada bu çizimler Mclaren çizimi hakkında detaylı bilgi vermemiştir Renault’a.
7. E-Posta İle Yollanan ’21aspec.tif’ Belgesi
7-1 Yukarıda açıklanan 4 çizim Renault içerisinde yayılmış olsada Dünya Motorsporları Konseyi e-posta ile yollanan ’21aspec.tif’ ekran görüntüsü resmine dikkat çekiyor.
7-2 Mclaren, ’21aspec.tif’ adlı ekran görüntüsünün "Mclaren MP4 22-A Teknik Özellikler" belgesinden alınmış olduğunu belirtti. Bu teknik belge Mclaren’in 2007 F1 aracının bazı teknik özelliklerine dikkat çekiyor. Bu Mclaren’de 16 Temmuz 2007’de çıkarılmıştı. Güvenlik nedeniyle çıktı alınmasına kaydedilmesine izin verilmediği için bu ekran görüntüsü olarak alınmıştı.
7-3 Renault ve Mackereth ’21aspec.tif’ dosyasının Renault içerisinde başkasına e-posta ile gönderilmediğini söyledi. Dünya Motorsporları Konseyi ’21aspec.tif’ belgesine Renault içerisinde başkası tarafından ulaşıldığı, belgenin çıktısının alındığı ya da tartışıldığı şeklinde bir kanıta ulaşamamıştır. Mackereth’in Mclaren’in güvenlik önlemlerini aşarak bu belgeyi almış olması hoş olmasada, kendisinin yapmış olduğu bir eylemdir ve Renault’u ilgilendiren bir kanıt bulunamamıştır.
8. Dünya Motorsporları Konseyi’nin Değerlendirmesi
8-1 Dünya Motorsporları Konseyi tüm kanıtları ve tüm partilerin savunmasını dikkatlice incelemiştir.
8-2 151 c maddesinin ihlal edildiği kararına varılmıştır. Bu kural ihlali Renault tarafından yapılmıştır.
8-3 Yazılı ve sözlü savunmalara göre ve Renault’un da kabul ettiği gibi çeşitli Renault mühendisleri Mclaren’e ait belgelerden 4 adet çizimi görmüştür.
8-4 Mackereth’in Mclaren’den Renault’a önemli derecede Mclaren’e ait belgeler geçirdiği doğrudur. Mclaren’e ait belgeler yanında telif hakkı bulunan materyaller ve kişisel finansal bilgiler de vardır Mackereth’in getirdiği dosyalar içerisinde. Ancak kanıtlardan anlaşıldığı kadarıyla Renault belgelerin çoğuna ulaşamamıştır.
8-5 Mackereth’in Renault’a getirdiği Mclaren belgelerinin yaklaşık % 15’i Renault’un kontrolü altına geçmiştir. Mackereth içerisinde 18 çizimin ve kişisel bilgilerinin bulunduğu 33 dosyayı sadece kendisinin ulaşabileceği Renault bilgisayar sistemine geçirmiştir. Mackereth ayrıca bir ekran görüntüsü resmini Renault e-posta hesabına göndermiş ve 2 adet baskı kopyasını iş yerine getirmiştir. Ancak yukarıda belirtilen 4 çizim dışında başla çizimlerin Renault çalışanları tarafından görüldüğü ya da tartışıldığı yönünde kanıtlar bulunamamıştır.
8-6 Mclaren, takımdan ayrılan eski çalışanlarının getirdikleri konusunda endişe duysada Dünya Motorsporlarının ilgilendiği Mackereth’in getirdikleri değildir. Bu Mackereth ve Mclaren arasında olan birşeydir. Dünya Motorsporları Konseyi yalnızca Mackereth’in getirdiklerinden Renault’un etkilenip etkilenmediğidir çünkü bunun Formula 1 şampiyonası üzerinde etkisi olabilir.
8-7 Dünya Motorsporları Konseyi 4 adet çizimin Renault mühendisleri tarafından görüldüğü ancak bunlardan 3’ünün Renault tarafından kullanılmadığı sonucuna varmıştır. J-Damper olarak adlandırılan süspansiyon sistemi çizimi Renault tarafından kullanılmıştır. Bu çizimin kullanılmasındaki amaç Renault’un kullanılan bu sistemin yasal olup olmadığını anlamak istemesiydi. Renault’un bu sistemin çalışmasını tam olarak anlayamaması, Renault’un şampiyonayıu etkileyecek kadar J-Damper’i anlayamadığını göstermiştir.
8-8 Mclaren’e ait bilgilerin Renault’a gelmesi bir F1 mühendisinin takım değiştirmesi ile gerçekleşmiştir. Mücadele eden takımlar arasında bilgi akışı olduğuna dair bir kanıt bulunamamıştır. Mclaren’den ayrıldıktan sonra Mackereth, Mclaren’in mevcut ve güncellenmiş bilgilerine ulaşamamıştır. Renault’un da Mackereth’i bilgi getirmesi için teşvik ettiği yönünde bir kanıt yoktur.
8-9 Dünya Motorsporları Konseyi, Renault’un araştırmalara ve incelemelere açık şekilde yaklaşmasını dikkate almıştır. Dünya Motorsporları Konseyi aynı zamanda Renault’un FIA Teknik Bölümü ile beraber çalıştığının farkındadır.
8-10 Ancak Dünya Motorsporları Konseyi belgeleri gören Renault üst yönetiminden kişilerin Mackereth’in gösterdiği belgelerin başka takıma ait gizli belgeler olduğunu bilmeleri gerektiğini ve bu durumu sert şekilde onaylamadığını belirtiyor. Bu hata onların bu olanları kendilerinin üstlerine bildirmediğini gösteriyor ancak bunu yapmalıydılar. Eğer bunu bildirmiş olsalardı bu dava FIA’ya mümkün olduğu kadar kısa sürede ulaşırdı.
8-11 Dünya Motorsporları Konseyi benzer durumlarla karşılaşmamak için Renault’un bazı önlemler aldığını dikkate almıştır.
8-12 Dünya Motorsporları Konseyi, şampiyonayı etkileyebilecek şekilde belgelerin kullanıldığına dair yeterli kanıt olmadığı sonucuna varmıştır.
8-13 Tüm herşey bir araya getirildiğinde bu faktörler bir ceza uygulanması gerekmediği sonucuna varmıştır.
8-14 Dünya Motorsporları Konseyi’nin kararı ile uyuşmayan yeni bilgiler ortaya çıkması halinde dava FIA tarafından tekrar başlatılabilir.
9. Renault Yedekleri
9-1 Renault ve Mclaren takımları olayı sonuca kavuşturmak için birlikte çalışmaya karar vermiştir. Mclaren’e ait bilgilerin bulunduğu yedeklerin Renault tarafından ulaşılamaması kararına varılmıştır. Bilgisayar sisteminde yaşanacak olan problemler sonucunda Renault bu yedeklere ulaşabilecektir.
10. Basın Açıklaması
10-1 Dünya Motorsporları Konseyi, duruşma öncesinde basında Renault’un çok sayıda Mclaren belgesine sahip olduğu haberleri yer aldığını dikkat çekiyor. Mclaren takımı Dünya Motorsporları Konseyi’ne yaptığı açıklamada yanlış verilen basın bildirisinin bu etkiyi ortaya çıkardığını belirtti ve özür dileryerek olayı düzeltti.
11. Karar
11-1 Yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı Dünya Motorsporları Konseyi:
11-1-1 Renault’u Uluslararası Sportif Anlaşmasının 151 c maddesini ihlal ettiğini tespit etmiştir.
11-1-2 Şampiyonayı etkilediği yönünde yeterli kanıt olmadığı için ceza uygulamamıştır.
İmzalayan:
Max Mosley
FIA Başkanı
Monaco, 6 Aralık 2007
Bir yanıt yazın